- 10 lipca 2023
- Posted by: Przemysław Bukowski
- Category: Artykuły

Główne cele Fundacji Rodzinnej
Sukcesja międzypokoleniowa, fundacje rodzinne będą pełniły w obrocie gospodarczym także rolę narzędzia do inwestowania oraz reinwestowania środków. Będzie to możliwe z uwagi na korzystne zasady opodatkowania fundacji rodzinnych – fundacja rodzinna jest podmiotowo zwolniona z podatku dochodowego od osób prawnych i osób fizycznych.
Fundacja Rodzinna (FR) jest podmiotem prawnym i działa na podstawie Ustawy o fundacji rodzinnej.
Kto może założyć fundacje rodzinną
Każda osoba fizyczna. Fundatorem może być tylko osoba fizyczna
Jak założyć Fundacje Rodzinną (FR)
Stworzenie aktu założycielskiego – oświadczenie o utworzeniu FR u notariusza (nazwa, siedziba, cel- gromadzenie mienia i jego mnożenie na korzyść beneficjentów, sposób określenia beneficjentów i ich uprawnień, czas trwania), statutu, spisu majątku, wniesienie funduszy przed rejestracją w KRS. Potwierdzenie założenia FR jest wpis do rejestru FR.
Fundacja nie posiada udziałów
Minimalny kapitał :
Zgodnie z art. 17 ustawy o fundacji rodzinnej fundator (założyciel) wnosi do fundacji rodzinnej mienie na pokrycie funduszu założycielskiego o wartości określonej w statucie, minimum 100 tys. zł. Na początku fundator wnosi majątek do fundacji rodzinnej na pokrycie funduszu założycielskiego, ale fundacja może być wyposażana w dodatkowe mienie także po pokryciu funduszu założycielskiego.
Przykładowo do fundacji rodzinnej można wnieść: nieruchomości, środki pieniężne, udziały i akcje, a także majątek prywatny: domy wakacyjne, samochód, jacht, kolekcje sztuki.
Podatki:
Wnoszenie składników majątkowych nie podlega opodatkowaniu CIT/PIT na moment wyposażania fundacji rodzinnej w te składniki majątkowe. Niezależnie od wartości rynkowej takich składników oraz poniesionych przez wnoszącego kosztów nie powstanie obowiązek podatkowy.
Fundacja rodzinna a inne podatki
Zwolnienie podmiotowe dla fundacji rodzinnych przewidziano wyłącznie na gruncie podatku dochodowego. Fundacje te mogą być podatnikami innych podatków, np. podatku od towarów i usług (VAT) oraz od czynności cywilnoprawnych (PCC) na zasadach ogólnych.
Jaką działalność może prowadzić fundacja rodzinna
W art. 5 Ustawy o fundacji przewidziano katalog dozwolonej działalności gospodarczej (w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców) fundacji rodzinnej. Obejmuje on:
- zbywanie mienia, o ile nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;
- najem, dzierżawę, udostępnianie mienia do korzystania na innej podstawie;
- uczestnictwo w spółkach handlowych, funduszach inwestycyjnych, spółdzielniach i podobnych podmiotach;
- nabywanie i zbywanie papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i podobnych praw;
- udzielanie pożyczek określonym podmiotom powiązanym (spółkom kapitałowym, w którym fundacja rodzinna posiada udziały lub akcje; spółkom osobowym, w których fundacja uczestniczy jako wspólnik; beneficjentom);
- obrót zagranicznymi środkami płatniczymi w celu dokonywania płatności;
- prowadzenie gospodarstwa rolnego;
- gospodarkę leśną.
FR nic więcej nie może robić
Przychody wygenerowane w ramach działalności z powyższego katalogu korzystają ze zwolnienia z CIT. Stwarza to możliwości w zakresie inwestowania oraz reinwestowania środków. Przykładowo, fundacja rodzinna nabywa nieruchomość, którą następnie przez określony czas wynajmuje. Następnie zbywa ją, a za uzyskane środki kupuje inną – również na wynajem. Wszystkie te zdarzenia będą neutralne pod kątem CIT (przy założeniu, że zbywanie mienia nie nastąpiło wyłącznie w celu dalszego zbycia).
Analogicznie, neutralne podatkowo będzie zbycie przez fundację rodzinną udziałów lub akcji posiadanych w spółkach kapitałowych. Stwarza to więc szanse na neutralną sprzedaż części/całości biznesu, a następnie reinwestycję środków
Wypłata świadczeń na rzecz beneficjentów
W trakcie funkcjonowania fundacji rodzinnej nastąpić może wypłata świadczeń na rzecz beneficjentów.
Konsekwencje podatkowe wypłaty świadczenia – CIT dla firm założycieli – w momencie przekazania świadczenia na rzecz danej osoby (beneficjenta) na poziomie fundacji rodzinnej powstaje przychód opodatkowany 15-proc. stawką CIT, odpowiadający wartości tego świadczenia.
Konsekwencje podatkowe wypłaty świadczenia – PIT dla osób fizycznych – co do zasady świadczenie na rzecz beneficjenta jest opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych według stawki 15-proc. i kwalifikowane jako przychód z innych źródeł.
Przewidziano jednak zwolnienie z opodatkowania dla beneficjentów należących do tzw. zerowej grupy w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn (tj. dla małżonka, zstępnych, wstępnych, rodzeństwa, pasierba, ojczyma, macochy).
Księgi FR
FR musi raz na 4 lata audyt, prowadzi pełne księgo rachunkowe, sporządza co roku SF.
Likwidacja fundacji rodzinnej
Konsekwencje podatkowe wydania mienia po likwidacji fundacji rodzinnej – CIT – fundacja rodzinna będzie mogła być rozwiązana lub zlikwidowana w przypadkach określonych w rozdziale 11 uofr. Likwidacja fundacji może być kosztowna pod względem podatkowym. Konieczna będzie bowiem zapłata CIT od wartości rynkowej likwidowanego mienia. Możliwe będzie jedynie pomniejszenie przychodu o wartość podatkową mienia wniesionego, co w praktyce oznacza zestawienie wartości rynkowej mienia z dnia likwidacji z wartością historyczną (często może pojawić się tu duża różnica w wartości). Do opodatkowania mienia znajdzie zastosowanie wspomniana powyżej 15-proc. stawka CIT.
Konsekwencje podatkowe wydania mienia po likwidacji fundacji rodzinnej – PIT – przy wydaniu mienia zastosowanie znajdą reguły analogiczne jak przy wypłacie świadczenia. Oznacza to, że osoba, która otrzyma mienie zapłaci 15-proc. PIT. Alternatywnie, osoby mogą skorzystać z preferencyjnych stawek. Na poziomie podatku dochodowego od osób fizycznych podstawę opodatkowania będzie stanowić wartość otrzymanego mienia, bez możliwości pomniejszenia o koszty uzyskania przychodu.