Stały pobyt w Polsce: kompletny przewodnik po otrzymaniu w 2025

Męczą cię nieustanne przedłużenia karty pobytu? Chcesz wreszcie odetchnąć i zapomnieć o urzędzie na 10 lat? Stały pobyt w Polsce – to twój cel. Bezterminowe przebywanie, niemal wszystkie prawa obywatela, żadnych nerwów przy zmianie pracy. Wyjaśniamy, jak zdobyć upragnioną kartę.

Co daje karta stałego pobytu

Karta stałego pobytu to w zasadzie pobyt na stałe, czyli prawo stałego zamieszkania. A prawa będziesz mieć odpowiednie.

Wolność od ograniczeń

• Mieszkasz bez ograniczeń czasowych – żadnych przedłużeń
• Pracujesz gdzie chcesz – nie potrzeba zezwoleń
• Uczysz się na prawach Polaka – często bezpłatnie
• Prowadzisz biznes – jak obywatel
• Otrzymujesz świadczenia socjalne – 800+, zasiłki, emerytura
• Kupujesz nieruchomości – prawie bez ograniczeń

Swoboda przemieszczania

Z kartą stałego pobytu możesz:

• Wyjeżdżać z Polski do 6 lat z rzędu
• Podróżować po Schengen 90 dni z 180
• Mieszkać w innych krajach UE (do 3 miesięcy bez rejestracji)
• Zapraszać krewnych do Polski

Czego nadal nie możesz

• Głosować w wyborach (oprócz samorządowych)
• Posiadać polskiego paszportu
• Pracować w służbach mundurowych
• Kupować gruntów rolnych (potrzebne zezwolenie)

Ale szczerze – większości to i tak nie jest potrzebne.

Kto może się ubiegać

Jak otrzymać stały pobyt w Polsce – wariantów jest kilka, znajdź swój.

Standardowa ścieżka – 5 lat zamieszkiwania

Najpowszechniejszy sposób:

• 5 lat nieprzerwanego legalnego pobytu
• Ostatnie 2 lata – na podstawie dającej prawo do stałego pobytu
• Nie wyjeżdżałeś dłużej niż 6 miesięcy z rzędu
• Nie więcej niż 10 miesięcy łącznie przez 5 lat

Jakie podstawy NIE dają prawa:

• Wiza/karta studencka (liczy się tylko połowa okresu)
• Ochrona humanitarna
• Ochrona czasowa (UKR)

Przyspieszone warianty

Karta Polaka – 1 rok

Masz Kartę Polaka? Masz szczęście – wystarczy rok legalnego pobytu na dowolnej podstawie.

Polskie korzenie – 2 lata

Udowodniłeś polskie pochodzenie dokumentami? Dwa lata pobytu i stały pobyt jest twój.

Małżeństwo z Polakiem – 3 lata

• 3 lata w małżeństwie
• 2 lata zamieszkiwania w Polsce
• Małżeństwo musi być aktualne

Dzieci obywateli

Jeśli dziecko obywatela Polski – możesz otrzymać od razu, niezależnie od okresu pobytu.

Podstawowe wymogi i warunki

Za mało mieszkać wymagany okres. Jak uzyskać kartę stałego pobytu bez problemów? Spełnij wszystkie warunki.

Język polski – obowiązkowo!

Bez języka ani rusz. Potrzebny certyfikat minimum B1. Wyjątków prawie nie ma:

• Dzieci do 16 lat
• Osoby z przeciwwskazaniami medycznymi
• Absolwenci polskiej szkoły/uczelni

Wszyscy pozostali – uczyć się i zdawać. Egzamin kosztuje 230 złotych.

Stabilny dochód

Musisz udowodnić, że możesz się utrzymać:

• Osoba samotna – minimum 776 zł/miesiąc po odliczeniu mieszkania
• Rodzina – 600 zł na osobę
• Źródła – praca, biznes, oszczędności, alimenty
• Okres – stabilnie przez ostatnie 2 lata

Ubezpieczenie zdrowotne

• NFZ od pracodawcy – idealnie
• Dobrowolne NFZ – też pasuje
• Prywatne z pełnym pokryciem – przyjmą
• Europejska karta EKUZ – dla obywateli UE

Miejsce zamieszkania

Musisz potwierdzić, gdzie mieszkasz:

• Umowa najmu lub własność
• Wystarczająca powierzchnia (teoretycznie 5 m² na osobę)
• Meldunek – bardzo wskazany

Czysta reputacja

Nie może być:

• Wyroków za przestępstwa umyślne
• Poważnych długów podatkowych
• Zagrożenia bezpieczeństwa państwa
• Naruszeń prawa migracyjnego

Kompletny pakiet dokumentów

Przygotuj się – papierów będzie góra. Im lepiej się przygotujesz, tym szybciej dostaniesz decyzję.

Podstawowy zestaw

• Wniosek – 4 egzemplarze, wypełnione drukowanymi literami
• Zdjęcia – 4 sztuki, biometryczne, nie starsze niż 6 miesięcy
• Paszport – oryginał + kopie WSZYSTKICH stron
• Karta pobytu – aktualna, oryginał + kopia
• Certyfikat polski B1 – oryginał + kopia

Dokumenty finansowe

• PIT za ostatnie 2 lata (lepiej 3)
• Zaświadczenia o dochodach od pracodawcy
• Umowa o pracę lub kontrakty
• Wyciągi bankowe za 6-12 miesięcy
• ZUS – zaświadczenie o braku długów
• Urząd Skarbowy – zaświadczenie o podatkach

Dokumenty mieszkaniowe

• Umowa najmu/kupna-sprzedaży
• Zgoda właściciela na zamieszkanie
• Zaświadczenie o meldunku (jeśli jest)
• Rachunki za mieszkanie

Dokumenty specjalne

Dla Karty Polaka:

• Sama Karta Polaka
• Przysięga (jeśli nie składałeś)

Dla małżeństwa:

• Akt małżeństwa
• Dowód osobisty współmałżonka
• Dowody wspólnego zamieszkiwania

Dla polskich korzeni:

• Dokumenty przodków
• Zaświadczenia archiwalne
• Decyzja konsula o potwierdzeniu

Egzamin z języka polskiego

Bez języka stałego pobytu nie dadzą. Rozgryzamy egzamin.

Gdzie zdawać

Certyfikowane ośrodki:

• Warszawa – kilka ośrodków, częstsze egzaminy
• Kraków – Uniwersytet Jagielloński
• Łódź, Lublin, Wrocław – uniwersytety
• Inne miasta – rzadziej, ale są

Zapisywać się trzeba z wyprzedzeniem – miejsca rozchodzą się na miesiąc-dwa naprzód.

Struktura egzaminu B1

Część pisemna (150 minut):

• Słuchanie – 30 minut
• Czytanie – 45 minut
• Gramatyka – 45 minut
• Pisanie – 30 minut

Część ustna (15 minut):

• Opowiadanie o sobie
• Opis obrazka
• Dialog na temat codziennych sytuacji

Jak się przygotować

• Kursy – 3-6 miesięcy, 1500-3000 zł
• Samodzielnie – podręczniki, YouTube, aplikacje
• Korepetytor – 50-100 zł/godzina
• Praktyka – rozmawiaj z Polakami!

Rada: nie idź na egzamin nieprzygotowany. Porażka = strata pieniędzy i czasu.

Procedura krok po kroku

Od złożenia do otrzymania karty – długa droga. Oto plan działania.

Krok 1: Przygotowanie (3-6 miesięcy wcześniej)

• Zdaj egzamin z polskiego
• Zbierz wszystkie zaświadczenia (wiele ważnych tylko 3 miesiące)
• Zrób tłumaczenia dokumentów
• Spłać wszystkie długi jeśli są
• Odnów umowę najmu

Krok 2: Zapis na złożenie

• W dużych miastach – kolejka elektroniczna
• Zapis na 1-3 miesiące naprzód
• Śledź rezygnacje – możesz trafić wcześniej

Krok 3: Złożenie dokumentów

• Przyjdź z kompletnym pakietem
• Opłacasz 640 zł opłaty skarbowej
• Dostajesz stempel w paszporcie
• Odbierasz potwierdzenie z numerem sprawy

Krok 4: Oczekiwanie (4-8 miesięcy)

Najbardziej stresujący czas:

• Śledź status online
• Odpowiadaj na wezwania maksymalnie szybko
• Nie zmieniaj pracy/adresu bez konieczności
• Bądź gotowy na wezwanie na rozmowę

Krok 5: Otrzymanie decyzji

Decyzja pozytywna:

• Przychodzi list (czekaj 1-2 tygodnie)
• Idziesz do urzędu z paszportem
• Płacisz 100 zł za wykonanie karty
• Po 2-3 tygodniach odbierasz kartę

Odmowa:

• 14 dni na odwołanie
• Analizujesz przyczyny odmowy
• Zbierasz dodatkowe dokumenty
• Składasz odwołanie lub nowy wniosek

Terminy i koszty

Ile czekać i ile zapłacić – dwa główne pytania.

Terminy według miast

• Warszawa – 6-12 miesięcy (najdłużej)
• Kraków – 4-6 miesięcy
• Wrocław – 3-5 miesięcy
• Poznań – 3-4 miesiące
• Małe miasta – 2-4 miesiące

Całkowity koszt

Obowiązkowe wydatki:

• Opłata skarbowa – 640 zł
• Karta – 100 zł
• Egzamin B1 – 230 zł
• Tłumaczenia – 500-1500 zł
• Zdjęcia – 25-35 zł
• Zaświadczenia – 100-300 zł

Razem: 1600-3000 złotych minimum.

Dodatkowo:

• Kursy polskiego – 1500-3000 zł
• Pomoc prawnika – 1000-3000 zł
• Pilne tłumaczenia – podwójna cena

Częste pytania

Czy można otrzymać stały pobyt bez polskich korzeni?

Oczywiście! Większość otrzymuje standardową drogą – 5 lat zamieszkiwania. Korzenie tylko przyspieszają proces.

Czy zalicza się czas na karcie studenckiej?

Tak, ale tylko połowę. Czyli 4 lata studiów = 2 lata do stałego pobytu. Trzeba pomieszkać jeszcze 6 lat na innej podstawie.

Co jeśli nie zdam egzaminu z polskiego?

Zdawaj ponownie. Ograniczeń liczby podejść nie ma. Ale każda próba to znowu 230 złotych i czekanie na termin egzaminu.

Czy można pracować czekając na decyzję?

Tak! Stempel w paszporcie o przyjęciu dokumentów przedłuża twój legalny pobyt. Pracujesz na tych samych warunkach co z kartą pobytu.

Stały pobyt czy karta rezydenta UE?

Karta rezydenta daje więcej praw w innych krajach UE, ale wymogi ostrzejsze. Do życia tylko w Polsce – stały pobyt jest optymalny.